Internasjonal appell – 1. mai

Av Linda Kjosaas, kommunestyremedlem, Ap

Kameratar,
Vi møtes i år på arbeidarane sin internasjonale kampdag i ei verd som er meir ustabil enn på lenge. Etter Russland sin grufulle invasjon av Ukraina i fjor har vi auka trussel om storkrig og bruk av atomvåpen og eit internasjonalt samarbeidsklima som ikkje akkurat rustar oss til å møta alle utfordringane vi som menneskeheit står ovanfor.

Den mest alvorlege, klimakrisa, trugar vår eksistens som art.

Dommedagsklokka vart i år stilt fram til eit og eit halvt minutt på midnatt.

Sjølv om klokka går mot midnatt, må vi må ikkje sove.

Tre år med pandemi etterfølgt av inflasjon, konfliktar og prissjokk på mat, elektrisitet og bensin har ramma arbeidarar over heile verda, og ført til at løna ikkje lenger strekk til. Fleire enn før lever under fattigdomsgrensa og gapet mellom dei som har og dei som ikkje har blir berre større og større.

I store delar av verda er moglegheitene og framtidsutsiktene til ein heil generasjon barn og unge truga. Barndomen og skulegangen sluttar lenge før tida. For ein kan ikkje planlegga for framtida når matlageret er tomt.

Fattigdom og naud fører òg til uheldige overlevingsmekanismar som kriminalitet, sexhandel og slavekontraktar der utnytting og fornedring bryt ned siste rest av framtidshåp.

Sjølv om klokka går mot midnatt, må vi må ikkje sove.

Krisetider er ei menneskeleg prøvelse, og midt i kaoset og vondskapen viser vi kor gode vi er på nestekjærleik, på å hjelpa kvarandre og jobba saman mot noko betre.

Samstundes skapar krisetider òg grobotn for frykt og mistillit mot dei som styrer og mellom ulike grupper. Nokre stader i verda har frykt og mistillit gitt rom for høgreekstreme, autoritære styresett som trugar fridom og mangfald.

Mine tankar går til dei okkuperte palestinske områda, og til ei okkupasjonsmakt som er meir valdeleg og høgreekstrem enn før og som søker å knuse og utviska tusenvis av år med mangfald og sameksistens, som søker å utviska eit heilt folk.

Andre stader i verda er fryktbarrieren broten og folket gjer opprør mot regime som har undertrykka dei i generasjonar – nettopp for å gjenvinna fridom og mangfald.

Mine tankar går til folket i Sudan og til dei revolusjonære som drøymer om ei betre framtid. Sjølv om folkeopprøret klarte å avsette diktatoren Omar al-Bashir i 2019, vil ikkje militærstyret gi slepp på makta. Dei prøver no desperat å få kontroll på folket med ein umenneskeleg vald og styrke. Vi må ikkje gløyme dei som kjempar for det vi har oppnådd, men støtta dei.

Sjølv om klokka går mot midnatt, må vi må ikkje sove.

Når kampen ikkje fører fram og verda vert uleveleg er siste løysing for oss alle å forlata alt vi kjenner og har kjært. I åra som kjem vil fleire og fleire søke tryggleik andre stadar. Nokre vil risikere alt for å nå Europa.

Ingen betalar alt dei har av pengar og verdigheit for å sette seg i ein overlessa båt på veg over Middelhavet utan grunn. Ingen tar med seg borna sine på ei utrygg ferd utan grunn.

Då er det hjarteskjerande at vi i Europa, i Hellas, demokratiets vogge, skubbar utrygge båtar fulle av folk ut att på havet, ut mot ein sikker død. At vi i Europa har bygd ei ugjennomtrengeleg borg, skapt eit Moria, langt unna Soria Moria der menneske er levande døde utan framtidshåp.

Det kan vi ikkje finne oss i. I Europa.

Som mor lærer eg barna mine at alle menneske er like mykje verdt, men verda vi lever i viser oss noko anna …

Sjølv om klokka går mot midnatt, må vi ikkje sove.

For eg trur sterkt at det er eit håp og ei løysing, og eg trur at håpet og løysinga er internasjonal solidaritet og ei sterk arbeidarrørsle. Kampen vår dei siste hundre åra har ført til dei mange rettigheitene og goda vi har, og det er samarbeidet og dialogen mellom partane i arbeidslivet og streikeretten som sikra oss eit historisk lønnsoppgjer i Norge i år.

La kampen vår skina som eit lys i mørke for våre kameratar ute i verda.

La oss stå skulder til skulder med dei som treng vår støtte.

Og når kvelden vert mørk og kald og det nærmar seg midnatt, gi plass rundt det varme bålet og inviter inn dei som frys.

Gratulerer med dagen!