Eit mat- og verdival

”Billeg utan olje” er tittelen på Laila Reiertsen (Frp) sitt lesarinnlegg på Midtsiden 21. august. Her kritiserer ho landbruksminister Trygve Slagsvold Vedum (Sp) for sitt utspel om auka toll på frukt. Landbruksministeren vil auke tollsatsane slik at norske fruktbønder får selje frukta si i den norske marknaden i haustsesongen.

Som forbrukar er ikkje Reiertsen villeg til å betale prisen for å halde oppe ein norsk fruktproduksjon. I staden vil ho senke norske matprisar til svensk nivå. Ho ser også med bekymring på handelslekkasje til Sverige, noko ho hevdar fører til stort tap av norske arbeidsplassar.

I Noreg har vi eit høgt kostnadsnivå, noko som også for landbruket sin del fører til høgare produksjonskostnader enn elles i Europa. Det same kan vi sei om lønnsnivået.

Skal ein samanlikne matprisar må ein difor også sjå på betalingsevna. Dersom ein i staden for å samanlikne prisar ser på kor stor del av inntekta nordmenn brukar på mat, og samanliknar dette med svenske forbrukarar, vil reknestykket bli eit anna. Vår kjøpekraft samanlikna med resten av Europa er vel ikkje nett dårleg.

Billeg utan olje, skriv Reiertsen. Ja, Sverige er utan ein oljesektor som driv opp kostnadane i andre sektorar, så også i landbruket.

Eit høgt kostnads og lønnsnivå er fordyrande i fleire ledd, ikkje berre hos råvareprodusentar men også i industri, foredling og i daglegvarehandel. Skal desse ledda også redusere si forteneste for å få ned matvareprisen?

Ja , kanskje er målet at vi alle skal ned til svensk lønnsnivå?

Og kva har så skjedd med Sverige sitt landbruk? Etter å ha lagt om landbrukspolitikken, eller ”sleppt bøndene fri”, som det heiter i god Frp-terminologi, har mange lagt ned gardsdrifta. Dei som er igjen strevar med stadig dårlegare lønsemd. Frå å vere eit land sjølvforsynt med kjøt, egg og mjølk ,og med produksjon av landbruksvarer for eksport, har dei no eit stort underskot på svenskproduserte landbruksvarer. Mykje av kjøttprodukta ein finn i svenske butikkhyller er importert frå andre europeiske land med låge produksjons og lønskostnader, slik som til dømes Polen.

Norsk landbruksproduksjon skaper arbeidsplassar i norsk næringsmiddelindustri . Ein industri som også er klar over at forsvinn norsk råstoff står også deira arbeidsplassar i fare.

Produksjon kan flyttast til andre land med lågare løn- og produksjonskostnader. Kva med desse arbeidsplassane ,er dei også tatt med i Frp sitt reknestykke? Kva med turistnæringa dersom fruktbløminga er historie, kyr og sauer ikkje lenger held landskapet ope? Kva når bonden parkerer traktor og slåtteutstyr for godt?

Ting heng saman, Laila Reiertsen.

I ei uroleg verd kan nedbygging av nasjonal produksjon, og auka import av mat, vere ein dårleg strategi. Både utanriksminister Espen Bart Eide og sjef for forsvaret Harald Sunde har i media vist til norsk landbruksproduksjon som ein avgjerande faktor for samfunnstryggleik og beredskap.

Norske bønder, forbrukarar, næringsmiddelindustri og turistnæring treng politikarar som kan landbrukspolitikk og som ser at ting heng saman. Valet i år blir eit matval. Kjersti Toppe er Hordaland Senterparti sin 1. kandidat på stortingslista. Ho kjenner vestlandslandbruket og vil arbeide aktivt for å auke norsk matproduksjon og styrke vernet om matjorda.

Stem Kjersti Toppe på Tinget!

Siren Tømmerbakke