Til Os for å læra om eldreomsorg
– Os har i grunnen snudd alt på hovudet, seier Stig Abrahamsen frå Askøy.
Bildeserie:
Måndag kveld tok Luranetunet imot lokalpolitikarar frå fleire nabokommunar for å fortelja om eldreomsorga i Os.
–Vi er stolte av, og vi får ros for, eldresomsorga vår. Men kor gode er vi, og kva er det som fungerer? Vi ville visa dette til andre, samtidig som våre eigne fekk seg ei oppdatering, seier varaordførar Laila Marie Reiertsen (Frp).
Både vertsskap og gjestar var Frp-politikarar, men for Os kommune sin del handlar det ikkje berre om å vera utstillingsvindauge for partipolitikk – kulturen som er skapt mellom administrasjon, tillitsvalte og politikarar, både i posisjon og opposisjon, har vore avgjerande.
– Den tilliten og respekten vi viser kvarandre, partane imellom, er viktig og har vore fruktbar. Det er ikkje alltid vi er einige, langt ifrå, men vi er ikkje redde for endringar og vi drar lasset saman når ei avgjerd er fatta, sa kommunalsjef for helse, omsorg og beredskap, Nils-Petter Borge til gjestane.
Statleg test
Eit ferskt eksempel på dette er Os som ein av seks prøvekommunar innan statleg finansiering. Her var innstillinga frå administrasjonen negativ, mens politikarane sa ja.
– Administrasjonen respekterer standpunktet vårt og har verkeleg gjort det beste ut av det. No når dette er implementert så fungerer det bra, seier Laila om prosjektet som starta i mai i fjor.
– Dette er jo Carl I. Hagen sin gamle kongstanke, og det var ikkje fullt så enkelt å få til som han ville ha det til. Men vi har hatt god dialog inn mot direktoratet, noko som har vore ein lærerik prosess, og vi har fått det til, seier Nils-Petter.
Suksess-faktorane
Borge og Reiertsen nemner fleire saker som har vore suksess, og som er i ferd med å bli betre.
• Førre rådmann var opptatt av at vi skulle samanlikna oss med andre. Noko av det vi oppdaga då vi gjorde dette var at andre kommunar hadde ei inndeling som var for fragmentert. Vi har valt å organisera pleie- og omsorg som éi stor eining, den største vi har i kommunen, med fleire undergrupper, men med éin sjef, Aud Winsents, fortalte Borge, og viste organisasjonskartet.
• Kvar måndag er det éin time leiarmøte i eininga. Då får vi oppdatert kvarandre på små og store saker. Spesielt dialogen mellom bestillar- og forvaltarkontoret og pleie- og omsorg er viktig, men òg med beredskap, brann og legevakt.
• Fleire faste heiltidsstillingar har vore eit ønskje ei stund, og er i ferd med å bli innført. Hos Varafjell, som for lengst har gjennomført dette, har det vore ein suksess. Varafjell opplever både fleire søkjarar og lågare sjukefråvær.
• Reinhald skal bli reindyrka. Til no har kvar avdeling løyst dette sjølv, men dette er eit eige fag, og skal bli ei eiga avdeling som tar reinhaldet for alle.
• Det er ønskje om å gjera Luranetunet meir som eit ope hus og det blir sett på endra drift av kantina. Besøkande, ikkje minst dei som har reist eit stykke, vil gjerne ta ein middag saman med sine, men det kan òg bli lagt til rette for at turgåarar eller andre som bur i nærleiken kan koma innom på middag.
Utbygginga på Luranetunet, eit bygg med sansehage som skal vera ferdig på slutten av året, var òg tema. Omvising blei avlyst då det var for mørkt.
– Eit system bygd rundt brukaren
Ein av gjestane, Stig Abrahamsen frå Askøy Frp, seier han har sett i retning Os lenge.
– Os kommuna har jo fått testa Frp-politikk i praksis, med både konkurranseutsetjing og å sy tilboda etter behov, ikkje sleppa til brukarane når det passar kommunen.
– Os har tatt utgangspunkt i behova og bygd systemet etter dette, ikkje motsett, som dei fleste andre. Eg ser det i min eigen kommune, der posisjonen i to omgangar har redusert mengda omsorgsbustadar, ved andre reduksjon hadde vi allereie ventelister.
– Tar du med deg nokre konkrete tips frå Os som du raskt kan spela inn til ditt lokaldemokrati?
– Dette er rikspolitikk. Målet må jo vera at heile Noreg skal få eit likeverdig tilbod, og då dukkar det opp to spørsmål; 1. Kven skal betala? 2. Kven skal ha makta?
– Eg meiner Staten skal betala, ikkje berre gje eit tilskot og lata det bli opp til kvar kommune, som i dag. Eg meiner òg at det er brukarane som skal ha makta. God eldreomsorg er ein grunnleggande rett, på same måte som grunnskulen. Du høyrer heldigvis aldri at ein kommune har ungar på venteliste til å byrja i 1. klasse - sånn bør det vera med eldreomsorg òg, seier Abrahamsen.