Kultur | 15. juni 2016

Nasjonalromantisk kamp i Hvelvet

Læremester I.C. Dahl og elev Peder Balke hamna i konflikt. No står dei ansikt til ansikt i den unike nasjonalromantiske utstillinga i Hvelvet på Oseana.

Nasjonalromantisk kamp i Hvelvet
Det er ei mektig nasjonalromantisk utstilling ein møter i Hvelvet (foto: Andris Hamre)
Andris Hamreonsdag 15. juni 2016 09:14

Bildeserie:

Læremeister I.C. Dahl klarte ikkje følgje med i tida (foto: AH)
Læremeister I.C. Dahl klarte ikkje følgje med i tida (foto: AH)
Slik læresvein Peder Balke gjorde. Balke vann tilslutt kampen mellom dei to (foto: AH)
Slik læresvein Peder Balke gjorde. Balke vann tilslutt kampen mellom dei to (foto: AH)
1 av 2

Oseanakurator Marianne Gathe har for sommaren funne fram nokre av dei beste og mest berømte nasjonalromantiske skattane i Per Grieg sr. si kunstsamling og laga sommarutstillinga "Romantikk" i Hvelvet på Oseana.

– Dette var ei utstilling eg gleda meg over å laga. Endeleg henger dei nasjonalromantiske bileta til Per Grieg sr slik som dei skal. Eller i allefall slik eg meiner dei skal henge, smiler Gathe når ho viser Midtsiden rundt.

Storslått

Det første som slår ein når en kjem inn i hvelvet er at ein blir gripen av noko majestetisk og storslått. Her heng dei på rekkje og rad, I.C Dahl på veggen til venstre, Hans Gude, Adolph Tiedemand og Erik Werenskiold på langveggene før ein møter Peder Balke sitt "Nordkapp" på motsatt endevegg.

– Dette er det beste frå den nasjonalromantiske perioden fra omlag 1840 til 1865. Ein kan sjå korleis nasjonalromantikken utvikla seg frå I.C Dahl som var den som starta å måle landskapsbileter på ein romantisk måte til den meir moderne varianten til Peder Balke, forklarar Gathe.

Utvika seg til ein konflikt

At I.C Dahl og Peder Balke heng på kvar sin endevegg er ikkje tilfeldig.

– I.C. Dahl var den som starta den nasjonalromantiske perioden i Noreg. Peder Balke starta som elev hos Dahl og i starten var dei vel forlikt, men etterkvart utvikla det seg til ein konflikt mellom dei.

– Dahl sto fast i sin måte å måle landskap på, medan Balke utvikla seg og uttrykket til ein meir moderne stil. Det fall i dårleg jord hos læremeisteren og han direkte motarbeidde Balke utover i perioden. Det resulterte faktisk i at Balke gav seg som kunstnar, forklarar Gathe.

Læresveinen blei størst

Trass motbøren og motarbeidingane frå læremeisteren var det Balke som blei den største av dei to internasjonalt.

– Det er ikkje tilfeldig at det var Balke som blei satt opp med ei separatutstilling på National Gallery i England i fjor. Han klarte å utvikla seg. Det klarte ikkje Dahl.

– Du kan seie at Dahl vann kampen den gong då, men at det var Balke som vann til slutt. Det har vore veldig morosamt å få henge desse opp mot kvarandre, avsluttar Gathe.

Spennande? Vil du ha ukas høgdepunkt i innboksen?

Les meir om

Last ned Midtsiden-appen idag

No kan du følgja nyhende frå Os - rett i appen.

  • Gratis å lasta ned
  • Bli varsla straks noko skjer
  • Tilgjengeleg i App Store og Google Play Store
Last ned appen
For å få tilgang til alle sakene i appen må du vera abonnent.