«Mannskit» som medisin

Professor emeritus og foredragshaldar Jan Raa blei introdusert for dei rundt 130 frammøtte i Os senioruniversitet av ein tidlegare elev, Bjørn Solheim.

– Jan er nok den viktigaste læraren eg har hatt, fortalde han.

Jan Raa var bondeguten frå Fana som blei professor ved Universitetet i Tromsø, leiar for Fiskeridirektoratets ernæringsinstitutt, har vore gründer for fleire bedrifter og er kommandør av St. Olav Orden.

I studietida si selde han eigeproduserte varer på torget i Bergen.

Fiskeslo og rekevatn

I Tromsø fekk han spørsmål om han kunne få gjort noko med det store volumet av fiskeavfall i fiskerinæringa.

– Vi tok og ensilerte avfallet så det blei til ein slags saus. Dette blir i dag blant anna brukt i fiskefór og har ei omsetjing på 2 milliardar kroner.

Raa held seg innan den marine næringa og har blant anna vore med å framstilla dei første fiskevaksinene. I vatn som rann av når dei tinte av frosne rekeblokker har dei klart å skilja ut eit enzym som blant anna må vera med som komponent når ein gjennomfører DNA-analyser.

– Dette enzymet er Noregs dyraste eksportprodukt.

Latterleggjering = rett veg

Noko som moglegvis har gjeve Raa så stor suksess oppgjennom åra er korleis andre reagerer på dei nye ideane hans.

– Om ein ny idé blir latterleggjort, ja då er eg på rett veg.

Forutsetninga for å skapa noko nytt er å sjå på fasiten, meiner Raa.

– Og fasiten er naturen, den har funne løysingar som kan kopierast.

«Den mest motbydelige mirakelkuren»

Neste del av Raa sitt foredrag var nok fleire glade for at hadde blitt spart til etter at kaffi og kaffimaten var fortært.

– «Den mest motbydelige mirakelkuren» er den blitt kalla, og då snakka vi om avføring som medisin. Alt eg rotar meg oppi i pensjonisttilværinga mi, sa Raa til latter frå salen.

Den travle pensjonisten arbeider no på eit heilt nytt felt innan medisin, overføring av bakteriar frå frisk tarm til behandling av alvorlege tarmsjukdomar.

Raa kunne fortelja at ‹mannskit» kunne du no få tak i på internett, både i kapslar og i flytande form. Og at avføring kunne helbreda fleire sjukdomar.

– Ein kan spørja om det er galskap, sunn fornuft eller mirakelkur. Ja, det er nok galskap, og samtidig veldig sunn fornuft, og ikkje minst ein mirakelkur.

– 70 prosent av immuncellene våre fins i tarmen, og vi har 10-100 gongar meir bakteriar der enn kroppsceller.

– Bakteriane var her først

Eit eksempel på at bakteriar er viktige for oss viste han med eit bilde av eit born som åt jord.

– Hadde dette vore farleg så hadde evolusjonen fjerna trongen vår til å gjera det for lenge sidan.

Tap av arter og ubalanse i tarmen forklarte Raa kunne føra til ulike sjukdomar som infeskjoner, fedme, nevrologiske forstyrringar som ADHD, autisme og parkinson, diabetes og inflammasjonar.

– Mange av lidingane startar i tarmen og ikkje i hjernen.

Blant det Raa meiner er årsaken til sjukdomane er vestleg kosthald, antibiotika, antiseptika, miljøgifter og herbicider.

– Det var bakteriane som var her på jorda først. Vi menneske måtte tilpassa oss.