Kva om foreldre med omsorg for kronisk sjuke born blir smitta?

På gårsdagens orientering om kornavaksinasjon fortalte kommuneoverlege Klaus Melf og ordførar Trine Lindborg om status på massevaksinasjonen.

For to dagar sidan blei dei første dosane frå AstraZeneca sette i Bjørnafjorden kommune, i neste veke kjem rekordmange 430 dosar til bygda.

Ankomsten av AstraZeneca har skapt ei justering av prioriteringsrekkefølgja. Denne vaksina går ikkje til dei frå 65 år og opp, eller til folk mellom 18 og 64 år med helsetilstand som gjer at dei er i høgrisikogruppa.

I staden er det helsepersonell som får først. Så kjem aldersgruppa 55 til 64 år, altså kan nokre frå prioriteringsgruppe 5 bli vaksinerte før gruppe 4, avhengig av kor mange frå kvar produsent som kjem frå veke til veke.

Fryktar å bli nedringt av 50-åringar

Det kunne sjå ut som om det var spesielt to ting som var viktig for kommunen å kommunisera ut i gårsdagens runde:

1. Er du pårørande til nokon i ei prioriteringsgruppe som er vaksinert, men din slektning ikkje har blitt vaksinert - så ta kontakt med kommunen. I skrivande stund gjeld dette innbyggarar frå 80 år og opp, mens dei no nærmar seg dei på 78 og 79 år.

– Vi sender ikkje berre sms, vi følgjer opp med å ringa alle som er inviterte til kvar runde. Men det er dessverre framleis nokre vi ikkje har fått tak i, seier Melf.

– Heldigvis fungerer det godt under massevaksinasjonen. Så og seia alle inviterte melder seg på og stiller opp, og dei få som ikkje møter blir erstatta av dei neste på lista. Vi har så langt ikkje kasta ein einaste dose.

2. Er du i ei prioriteringsgruppe som står for tur - IKKJE TA KONTAKT - vent på invitasjon.

– Når vi kjem til aldersgruppa 55 til 64 år så skal desse vaksinerast av fastlege, men også her er det legen som inviterer, eventuelt at legen ber vaksinasjonsgruppa i kommunen senda invitasjon.

Her ser kommunen for seg at mange kan koma til å kontakta fastlegane utover i mars. Det skal dei ikkje gjera.

– Alle skal venta på invitasjon, og dette blir uansett neppe før påske. Vi kjem nok til å halda fram med helsepersonell ut mars.

Kva med privat omsorgspersonell?

I Bjørnafjorden kommune er det rundt 1.600 med statussom helsepersonell. Dette er utanom for eksempel Helse Bergen sine tilsette på Kysthospitalet, men inkludert fleire tannlegar og tilsette på apotek.

Rundt 800 av desse blir rekna som kritisk helsepersonell, og målet er at desse skal vera vaksinerte innan utgangen av mars.

Internt er ei eiga prioritering av desse, men kva med privatpersonar som har omsorg for foreldre eller kronisk sjuke ungar? Viss dei blir sjuke kan dei bli veldig vanskeleg å erstatta.

– Vi har BPA-ordning (brukarstyrt personleg assistanse) og innbyggarar som får omsorgsløn i kommunen. Vi har tatt ei vurdering av desse saman med tenestekontoret, og nokre av dei fekk tilbod om vaksine no.

– Men situasjonen kan endra seg, at vi får gitt vaksine til fleire av desse, svarer Klaus Melf.

På FHI si oversikt over prioriteringsgruppene, med lenkje til eiga overikt over prioritert helsepersonell, ser vi ikkje privat omsorgspersonell lista opp.

Organisasjonen «Løvemammaene» sendte i slutten av desember eit brev til Helsedirektoratet, Helse- og omsorgsdepartementet og Folkehelseinstituttet (FHI).

Der ba dei om at omsorgspersoner og assistentar for born med store pleie- og omsorgsbehov blir definert som helsepersonell – og kjem med på prioriteringslista for koronavaksinen.

«Dette er foreldre som sitter med spesialkompetanse på sine barn. Det er foreldre som ikke kan erstattes verken med andre foreldre eller personell fra kommunen. Dette er hjem hvor ingen kan gå inn å overta omsorgen for barna i en periode hvor foreldrene er syke, uten vesentlig og langvarig opplæring».

I slutten av januar stilte ei av dei opp i intervju med NRK.

– Viss eg blir sengeliggande blir garantert nokre av assistentane våre òg smitta. Då er det ingen som kan ta vare på bornet mitt, seier Elin Gunnarsson til NRK.