Korleis bruker du instrumentet ditt?

Mens søstera Ingrid og broren Marius har fått opplæring på fløyte og saksofon har Anna Søfteland Neset gått om lag same veg, via faglærar i musikk og fleire år med etterutdanning, også i Købehavn, med instrumentet sitt; stemmebandet.

– Mange ser ikkje på vokal som eit instrument, dei tenkjer gjerne at anten kan du synga eller så kan du ikkje. Og om du kan så er det berre til å pugga ein tekst og synga med den stemma du har, seier Anna.

– Undervising og øving på andre instrument er meir konkret, ein c er ein c. Men det er feil både å tru at stemma di ikkje kan brukast til song og å tru at ein vokalist ikkje kan bli betre med øving.

Ho underviser no på Sangsenteret i Bergen og startar i desse dagar opp Sangsenteret Os med grupper og individuell undervising for born, ungdom og vaksne.

– Vi har elevar som har sunge i årevis, som vil bli betre og synga sunnare, og vi har dei som kjem inn døra og trur dei ikkje kan synga, at dei ikkje har ei god nok stemme.

– Det er utruleg kjekt å sjå kor glade folk blir når dei oppdager at dei faktisk kan synga! Eg har hatt elevar som speler piano og gitar, som seier dei skulle ønskja dei kunne synga, og som brått oppdagar at dei kan. Så snart dei lærer seg første trinn i å bruka stemma, og gjerne har sunge for andre for første gong, så blir læringskurva bratt.

Synga sunt?

Då ho sjølv tok undervising var det mykje fokus på teknikk og sunn stemmebruk. Det er Anna Søfteland Neset framleis opptatt av.

– Du kan synga fint og lenge utan å synga korrekt teknisk. Kroppshaldning og balanse mellom innpust og utpust er blant faktorar som avgjer om lufta får strøyma fritt og om klangen blir fin.

– Det kan høyrast bra ut og likevel vera gjennomført med dårleg teknikk. Om du for eksempel har feil pusteteknikk og støtte kan det vera at du kompenserer ved å bruka musklar i skuldre, hals og kjeve til å hjelpa til mens du syng. Dette kan på sikt føra til både fysiske plager og til slitasje på stemmebandet.

– Song er eit instrument du alltid har med deg, derfor er det viktig å ta godt vare på seg sjølv fysisk og psykisk, det eine påverkar det andre.

Ulike utgangspunkt

Sjølv om alle blir fødd med same instrument, men med ulik stemme, held Neset fast ved at alle kan synga.

– Vi har sjølvsagt ulike utgangspunkt, men alle kan læra å synga, ja. Nokon må jobba hardare enn andre, men sånn er det jo på andre område i livet òg.

– Oppvekst har nok mykje å seia, kva musikk du blir eksponert for som barn og korleis foreldra dine følgjer deg opp.

Les òg: Musikarfamilie i julestemning (med video)

– Det verste du kan gjera er å seia til ein unge at han eller ho ikkje kan synga. Skal dei då, som vaksen, byrja å synga, vil det nok ligga mange spenninger i der frå haldningar om at ein syng falskt.

Anna er opptatt av å ta vare på elevane sin unike lyd, og ikkje endra på noko dersom eleven ikkje sjølv vil det.

– Mykje handlar om smak. Nokre meiner dei berre kan synga lyst eller djupt, men alle kan også læra seg å synga lysare eller djupare om dei vil.

Songgruppene kjem til å gå om ettermiddagane. Sangsenteret Os har fått lokaler på Nore Neset og startar førstkomande måndag. Kvart semester får elevane vera med å halda konsert.

Sangsenteret i Bergen blir drive i felleskap av pedagogene og songarane Marion Rodgers Løseth, Maylen Rusti, Karoline Wallace, Ingebjørg Loe Bjørnstad, Anna Søfteland Neset, Thea Lindtner Næss og Ranveig Helen Lægreid.