Kommunen fekk det dei bestilte
Lesarinnlegg: Vi meiner kritikken mot arkitektforslaga, frå kommunen, blir feil framstilt ovanfor politikarar og innbyggarar.
Bildeserie:
Vi viser til artikkel på Midtsiden publisert 3.11 der det vart vist nye skisser på parkeringshus for Osøyro som vart presentert for politikarane i budsjettkonferansen. I denne saka kjem det stadig tilbakevendande kritikk mot arkitektforslaga som vart utvikla i samband med arkitektkonkurranse for nytt parkeringshus for Øsøyro i 2014.
ABO Plan & Arkitektur meiner dette blir feil framstilt ovanfor politikarane og ovanfor befolkninga generelt gjennom desse artiklane, og ønskjer derfor å få fram meir av bakgrunnen for konkurransen.
Asplan Viak AS utarbeidde i 2014 stadanalyse og moglegheitsstudie for Osøyro på oppdrag for Os kommune. Eit hovudgrep i studien var å etablere eit nytt parkeringshus for Osøyro. I analysen var det gjort slik vurdering av lokalisering av parkeringsanlegg for Osøyro:
«Ved å plassere bygget over dagens kollektivterminal mogleggjer ein utgang rett ut i Øyro, som har moglegheiter for å bli ei skikkeleg allmenning - eit bytorg. Parkeringsbygget bidreg dermed til å oppfylle scenario 2 sitt viktigaste byrom. Parkeringshuset, eller Os-huset, kontorhuset eller kva ein ønskje å kalle det, kan på dette viset bli sjølve brubyggjaren i Os. I dette punktet kan ein kople gata, saman med den nye rådhusparken, parkering, kollektivstasjon, arbeidsplassar og kanskje utestadar/restaurantar i eit viktig generatorpunkt. Dette bygget bør vere designa av særskild høg kvalitet – ein arkitektkonkurranse?»
Forsommaren 2014 arrangert Os kommune arkitektkonkurranse for etablering av eit nytt parkeringshus på «kollektivterminalen» i Os sentrum. Dette var ei direkte oppfølging av hovudgrepet i stadanalysen og moglegheitsstudien. Tre anerkjente arkitektkontor vart inviterte til å levere sine bidrag. Os kommune sette som vilkår at det i konkurranseforslaga vart lagt vekt på logistikk, estetikk, belysning, funksjonalitet, materialbruk og gjennomføringsevne/kostnad.
Ordførar Terje Søviknes framheva at dette var ei sentral tomt i sentrum og at det skulle leggjast særleg vekt på estetikk.
Det skulle vere eit spanande bygg «alla tilsvarende parkeringshus i Miami» som det var vist til i moglegheitsstudien for Osøyro.
«Om folk frå andre plassar i landet kjem til Os for å sjå på løysingane, har vi lykkast», hevda Søviknes til Midtsiden 4. juni 2014.
Det gjekk fram av konkurransegrunnlaget at reguleringsplanen var fleksibel med omsyn til bygget sitt fotavtrykk, men at byggegrensa til fylkesvegen var viktig å halde.
Det vart levert inn tre spanande forslag som svarte på oppgåva. Arkitektkontora hadde brukt store ressursar på å få til gode løysingar bl. a. trafikkteknisk og arkitektonisk som var dei største utfordringane knytt til oppgåva. Forslaga var fleksible i forhold til utbygging og dermed også kostnader, hadde estetisk gode kvalitetar og ikkje minst; tilførte Os sentrum noko nytt.
Os kommune sette ned ei uavhengig gruppe fagpersonar med kompetanse innanfor mellom anna trafikk og arkitektur som skulle vurdere forslaga. Arkitektane vart invitert til å presentere forslaga sine. Alle forslaga viste om lag 290 parkeringsplassar, om lag same tal som var skildra i moglegheitsstudien. Byggegrense til veg vart overhalden. Etter dette innstilte fagjuryen ein vinnar.
I staden for å gå vidare med ein vinnar, gjennomføre vidare planlegging og justere og tilpasse bygningen, forsøker kommunen å avlyse heile konkurransen.
Dette med bakgrunn i at ein hadde gjennomført ein «enkel teknisk-økonomisk analyse» som konkluderte med at alle dei tre forslaga vart for dyre. Vidare meinte kommunen at alle forslaga går vesentleg ut over framlegg til reguleringsplan for Os Sentrum Vest.
Kommunen omtaler arkitektane sine forslag som urealistiske, men ei gjennomgang av konkurransegrunnlaget og innkomne forslag viser at arkitektane har svart på oppgåva.
Kommunen sine ambisjonar og program for parkeringshuset har dermed endra seg. Ein skal ikkje lengre ha ei løysing som folk skal reise til Os for å sjå. Det kan ein tydeleg sjå av illustrasjonane som kommunen presenterer på budsjettkonferansen denne veka.
I artikkelen på Midtsiden tysdag 3. november vert det sagt at ingen av arkitektane hadde tenkt på at bygget skulle byggast, med referanse til kvar bussane skal gå når bygginga pågår. Dette er ikkje riktig framstilt. Løysingane som arkitektane presenterte i konkurransen kan også realiserast med same grep som no vert skildra med å ha ein bussterminal framfor rådhuset.
Det er heller ikkje riktig at arkitektforslaga ikkje var i tråd med reguleringsplanen som den gongen var under utarbeiding og lett kunne tilpassast dei forslaga som vart presentert. Arkitekforslaga som vart presentert hadde om lag same dimensjonar i grunnflate som det nye forslaget som vart presentert på budsjettkonferansen.
Med det nye forslaget til parkeringshus, har ein fjerna seg frå hovudgrepet i stadanalysen og moglegheitsstudien for Osøyro.
Det skal ikkje lenger byggast eit generatorpunkt, designa med høg kvalitet og ulike funksjonar.
Bygget kunne blitt ein ny spanande tilvekst til «Liv på Øyro», eit bindeledd mellom sjøen, gjestebrygga, området for Europankonkurransen (Essotomta) og opp til Rådhuset med Bydraget og butikkane. Dette kunne tilført nye funksjonar og kvalitetar til sentrum ut over å vere eit reint parkeringshus som det no ser ut til å bli.
Vi håper kommunen i den vidare utviklinga av Osøyro kan legge eit meir langsiktig perspektiv til grunn og vere meir tru mot stadanalysen og moglegheitstudien som vart gjennomført og som det var ei brei oppslutning om.
Arne Kristian Kolstad
ABO Plan & Arkitektur