Heftig rekonstruksjon
Vognhallen: Det er truleg over 100 år sidan nokon har bygd ein likande båt som den Hallgeir Bjørnevik og Bjørn Ådne Kvalvik no held på med.
Hallgeir Bjørnevik, som tok læretida si som båtbyggar i Oselvarverkstaden frå 1999, starta for seg sjølv med eigen verkstad på Bjørnen for halvtanna år sidan.
I vår fekk han eit spesielt oppdrag.
– Eg var hyra inn under ein familiedag på Bergens Sjøfartsmuseum då ein kar spurte om eg ville bygga båt til han. Og så viste det seg at det var snakk om ein åttring, fortel Hallgeir.
Ein åttring, altså ein båt bygd for åtte årer (fire årepar) er ein del større enn oselvarane Hallgeir plar bygga, færingar og seksæringar.
– Heldigvis har eg fått med meg ein flink fyr, seier båtbyggaren frå Os om kompanjongen Bjørn Ådne Kvalvik.
Måndag starta dei på prosessen.
Bygger i Os sentrum
Bjørn Ådne Kvalvik er frå Rogaland og har gått på båtbyggarskule både i Hardanger og i England. No bur han på Fedje, men er mesteparten av tida i Os for å jobba med Hallgeir på åttringen.
–Eg var med og bygde kopien av Osebergskipet og eg har erfaring med bygging av nordfjordbåten. Mykje av kunnskapen får eg sjølvsagt bruk for her, men det er også mykje nytt, så dette blir ein lærerik prosess, trur Kvalvik.
Dei to har rigga seg til i Vognhallen i Os sentrum, der du som publikum kan stikka innom og få med deg ein porsjon handverkskunst og kulturhistorie i same hogg.
– Det er supert å stå og jobba her, med tak over hovudet, utsikt mot fjorden, god plass og litt publikum. Sigrid Tvedt med hjelparar har laga golv og kome med møblar til oss, så vi har fått det skikkeleg koseleg, synes Hallgeir.
Kopi av gamal kyrkjebåt
Oppdragsgjevaren, Øyvind Hosøy, har levert båten han vil ha ein kopi av.
– Båten er bygd for cirka 160 år sidan. Han brukte den mykje for rundt 35 år sidan, men så blei den øydelagt i ein storm og plassert i eit naust.
Før i tida hadde ofte folk eigne båtar som dei brukte til fest, eller til å ro til kyrkja med om søndagen. Desse var finare, og gjerne større, enn dei dei brukte i kvardagen til fiske og anna bruk.
– I ein åttring får alle plass, dette har vore ein fin turbåt for heile familien.
Medan kjølen og enkelte andre delar blir laga av eik består resten av båtan av furu.
– Hosøy ville at vi skulle bruka lokalt tømmer til å bygga båten av, så furustammene er hogne i Masfjorden, der Hosøy kjem frå.
Får liv i utdøydd metode
Oselvarmiljøet har dei siste åra klart å redda vidareføringa av fleire hundre år gamal kunnskap om båtbygging, men den lange nordhordlandsbåten har ikkje blitt bygd på minst 100 år, ifølgje Bjørnevik.
– Vi har ikkje så mange å gå til for å be om hjelp. Oselvaren og nordhordlandsbåten har fleire fellestrekk, men det er også ein del som er ulikt, og som vi må bruka tid på å finna ut korleis vi skal klara å løysa.
Blant anna må enkelte bord daudhoggast, altså hoggast i den forma den skal ha, i staden for å bli gradvis vridd i rett posisjon.
– Det er dette som gjer jobben ekstra spennande, seier Hallgeir, som reknar med at han og Bjørn Ådne blir ferdig med båten ein gong i løpet av oktober i år.