Fekk 80 millionar ekstra til Borgafjell barneskule
Hanevik forklarte prisauka, KrF hamna i spagat og Senterpartiet sa nei.
Tysdag var det ekstraordinært møte i Os kommunestyre for, i hovudsak, å behandla budsjettauke til politistasjon på Moberg og bygging av Borgafjell barneskule.
Politistasjonen skal stå klar for innflytting 15. januar 2021, Borgafjell barneskule skal bli tatt i bruk i løpet av hausten 2021.
Politistasjonen har frå førre budsjettinnspel vakse i areal og kvalitetar, blant anna skalsikring av første etasje. Den opprinnelege ramma var 60 millionar kroner. Denne blei samrøystes auka til 72 millionar kroner utan debatt. Kommunen vil tena inn igjen pengane med auka leigeinntekter.
Borgafjell barneskule har auka frå 210 til 290 millionar kroner. Denne saka blei diskutert både i fellesnemnda og i Os formannskap før kommunestyret fekk den på bordet. Årsak til auke blei forklart, men det følgte spørsmål om behov og, ikkje minst, om det er greit å bomma så mykje.
Os kommune:
• Sakspapir
• Videosending frå møtet
Om skulen
Prosjektsjef i Os kommune, Halvor Hanevik, innleia med ein presentasjon av den planlagde skulen, ein toparallell på 7200 kvadratmeter over to etasjar - med ferdig uteareal.
– Her kjem ein liten gymsal på 250 kvm inne og heile 500 kvm område for aktivitet under tak ute. Det kjem fotballbane (mellom 7- ar og 9-arbane) og eit areal som Jada kan bruka til klubbhus og kiosk, eit innvendig gardsrom for å gi vindauge til fleire rom på ein kostnadsbesparande måte.
– Det blir òg lagt til rette for enkel og rimeleg utviding av skulen, frå 2- til 3-parallell, om behovet skulle koma, for eksempel ved ei utbygging på Bjånes, fortalte Hanevik.
Så snakka han lenge og varmt om massivtre, som er noko dyrare, men gir betre innemiljø og er meir robust, billigare i drift og er meir miljøvenleg. Os kan bli den første, eller blant dei første, til å bygga skule i massivtre med hybridventilasjon.
– Her er det ikkje metallstenderar, gips, isolasjon og plast, men ein robust og pustande konstruksjon.
• Les meir om massivtre på trefokus.no og treteknisk.no
I sakspapira låg òg totalpris og kvadratmeterpris på 10 tilsvarande, nybygde skular. Éin skule landa på under 40.000 kroner per kvadratmeter (38.000), 9 skular hamna over (opptil 69.000/kvm). Borgafjell Barneskule kjem på 40.200 kroner per kvadratmeter.
Auka flaumsikringskrav frå NVE
Konkurransegrunnlaget blei ferdig før sommaren, anbodsfrist var fredag 23. august. Os kommune har motteke tilbod frå fire aktørar, alle er blant dei største entreprenørane i Norge.
Årsakene til at tilboda er rundt 80 millionar høgare enn ramma som først var sett av er fleire. Prosjektavdelinga rekna med 5 prosent prisauke for val av massivtre, mens auka var 8-10 prosent. Kostnadane med fortau langs fylkesveg og i Borgaveien har heller ikkje vore estimert høgt nok.
Men hovudårsaka har med vatn og strengare krav frå NVE til sikring mot flaum.
– Tomta er ei naturlegfordrøying av overvatn som kjem ned frå Borgafjellet. Vi må dimensjonera for flaum, og krava frå NVE er skjerpa, noko som gjer at dreneringa blir langt dyrare enn venta, sa Hanevik.
På grunn av dei same grunnforholda har entreprenørane prisa inn peling av tomta med tilhøyrande auka krav til betongkvalitet.
KrF vs KrF
Børge Lunde (H) lurde på om ikkje gymsalen var for liten, men fekk til svar at ei brukargruppe som har vore del av prosjektgruppa har vurdert og gått inn for denne kombinasjonen mellom liten gymsal og stort aktivitetsområde under tak ute.
Jakob Enerhaug (KrF) meinte prisauka ikkje var akseptabel, stilte spørsmålsteikn til prosessen og etterlyste spor av politisk debatt undervegs.
– Kvar er kuttlista frå politikarane? Er det berre til å auka frå 210 til 290 millionar utan motstand? spurde han.
Enerhaug fekk støtte frå Siren Tømmerbakke (Sp), viste til at ho gjentatte gongar har observert prosjekt bli dyrare og dyrare og meinte prosjektavdelinga burde visst at denne tomta var vanskeleg. Tømmerbakke ville utsetja og lata Bjørnafjorden kommunestyre avgjera saka.
– Ei myr er ei myr, sa Torunn Øvredal (TvS), og lurde på om det hadde vore vurdert å legga skulen på ein knaus i staden for på ein plass alle burde veta var fuktig.
Men Enerhaug fekk ikkje støtte av partifelle Tryggve Lillestøl.
– Eg hadde faktisk ladd kanonane, men etter å ha fått denne forklaringa frå Hanevik har viljen til strid bleikna ein del. Vi i KrF har vore imot skule på denne tomta, men det løpet er køyrd. No må vi gå saman og få bygd denne skulen!
– 80 millionar ekstra er mykje pengar, men vi har fått forklart kvifor det er sånn. Eg vil dessutan legga på ei ekstra rosin, og gå inn for at vi bruker opsjonen med solcellepanel på taket!
Enerhaug såg ut til å ta usemja med eit smil, og fleipa før neste innlegg med at han «snakka på vegne av eit samkøyrd KrF». Då blei det litt latter og blodsirkulasjon i noko som verka som eit litt døsig på-tampen-av-sesongen-prega kommunestyre.
Må vi bygga den no?
På spørsmål orienterte kommunalsjef Line Rye, som fekk tittelen «kommunalminister» gjennom delar av møtet, om behovet for auka kapasitet ved skulane nær Os sentrum.
– Det er ikkje heilt fullt på alle trinn, men fleire trinn ved Os, Kuventræ, Hegglandsdalen og Lunde, som indirekte er berørt, er fulle. Alt tilseier at vi treng denne skulen innan 2021.
– Vi politikarar må bli tøffare!
Espen Aspenes (Frp) sa han meiner kommunen har ei utfordring når det kjem til det å estimera pris. Marie Lunde Bruarøy (H) sa at det sat langt inne å seia ja til ei auka ramme.
– No er dette tredje gongen denne veka at eg skal rasa frå meg (fellesnemnda og formannskapet), sa ein munter Helge Steinum (Ap), men eg er ikkje så negativ no som i starten. Aspenes kom med mange kloke ord. Vi har fått ei forklaring og eg ber om gruppemøte før votering.
Børge Lunde åtvara salen mot å gå for å venta, og brukte ny brannstasjon som eksempel. Der blei gymsal droppa, i forsøk på å spara pengar, men med tida som gjekk blei bygget like dyrt - utan gymsal.
– Her risikerer vi å få ei utsetjing og ein like dyr skule i forsøk på å få ein billigare skule.
Terje Sperrevik (TvS) snakka om tomteval og risiko, og stilte spørsmål om korleis vi i framtida kan unngå å gå på sprekk på større prosjekt.
– Kanskje vi politikarar må bli tøffare, og sørgja for at vi sit tettare på prosjektarbeidet. Sjølv om vi ikkje er fagfolk, kan vi vera med på å prioritera så vi ikkje stadig må auka rammene.
Hanevik nemnde metode brukt i oljebransjen, der du snur det heile på hovudet og startar med worst case-pris, for så å jobba med å trimma prosjektet ned i pris. Prosjektsjefen sa seg villig til å jobba etter ein slik metode i framtida, om det var stemning for det.
Billigare enn Nore Neset ungdomsskule
Hanevik, som svarte på alle spørsmåla i ei oppramsing til slutt, viste til at Borgafjellet barneskule, om vi tar omsyn til prisvekst og justerer til dagens kroneverdi, vil kosta det same som Nore Neset ungdomsskule (5000 kvm til 163 mill).
– Dette trass i kvalitetane på Borgafjellet, og at Nore Neset ungdomsskule var eit prosjekt utan ferdig utearel. På Borgafjellet barneskule er alt tatt med, frå leikeapparat til pumptrackbane.
– Den blir dessutan, med massivtre, billigare i drift. Vi vil spara rundt 1,5 millionar i året, i tillegg blir CO2-rekneskapen positiv, tilsvarande 12.000 flyreiser tur-retur Oslo.
Etter gruppemøte la Nils-Anders Nøttseter fram forslag på vegne av MDG, Frp, Høgre, Venstre, Ap, TvS og KrF om å seia ja til auka prosjektramme, og at dei i oppstart av kontraktsforhandlingane prøver å optimalisera prosjektet så prisen går ned, og at dersom dei sparer nok, kan sparte pengar brukast til solcellepanel på taket på skulen.
Forslaget blei vedtatt med 32 mot 3 (1 KrF, 1 Sp og 1 uavhengig) stemmer.