– Eventyrlege Afrika
Reisebrev frå ein dyrisk tur til Sør-Afrika.
Bildeserie:
Første juledag sette familien Skarstein seg på flyet. Målet var Sør Afrika.
På leir på 70-talet
Kvifor Sør Afrika? Vel, det er ei noko spesiell historie som går mange år tilbake, heilt til 1979. Då var underteikna på ungdomsutveksling med AFS, American Field Service, og budde hos ein vertsfamilie i eit år.
Der var og ein ung mann ved namn Simon Crawford frå Sør Afrika. Vi blei vener og Simon besøkte Os i 1982, og budde hos Tove og Øyivnd. Vi har halde kontakten alle desse åra, og i 2005 reiste dotter vår, Synnøve, på utveksling til Sør Afrika og budde eit år hos familien Crawford.
Eit par år etter kom deira dotter Kama på ferie til oss i Os. Så no var tida komen for at familiane skulle møta kvarandre.
Veldig velkomen!
Då vi kom ut i ankomsthallen vart vi møtt av familien med ein stor plakat der det stod på norsk ” Velkommen til Sør Afrika”. At vi var velkommen til Sør Afrika , ja det var vi til gagns.
Familien hadde utsett julefeiringa til vi skulle komme. Heile familien var samla til julelunch 2. Juledag, i 27 varmegrader. Litt annleis feiring enn vi er vane med, Det vart servert eit stort koldtbord med ulike retter og julegavene vart delt ut medan vi sat rundt bordet.
Familien sitt hus var godt gjerda inne på alle sider, alle vindu hadde gitter for, frå første til andre etasje vart det om kvelden låst med jerngitter to plassar og alarmen slått på.. Det var ein ganske stor overgang for oss, men med høg kriminalitet så var det naudsynt.
Ut i parken
Neste morgon pakka vi i tre bilar og drog mot Kruger Nasjonal Park, som er kongen av dei sørafrikanske viltreservatene og ein av dei aller beste stadane for å sjå ville dyr. Nasjonalparken strekkjer seg ut gjennom heile Limpopo- provinsen og Mpumalanga og langs grensa til Mosambik.
Vi hadde leigd eit hus rett utanfor parken, så kvar morgon drog vi inn for å ”jakta” på dei ville dyrene. Det er berre eit visst antal bilar som får koma inn kvar dag, så det var berre å stå opp tidlig, les då 4-5 tida om morgonen!
Vi kom til Crocodile Bridge og vart klarert av vaktane og då var det berre å setja i gang ” jakta” etter dei ville dyra som vi hadde høyrt så mykje om. Og eventyret lot ikkje venta på seg. Rundt ein sving kom vi midt inni ein flokk elefantar som skulle kryssa vegen, og då var det berre å stå stille og venta til dei var over vegen. I parken er det nokre hovedvegar og mange landevegar og du kan køyra dag etter dag utan å ha vore gjennom parken.
Det var fasinerande å køyra rundt på eigahand og sjå etter dyr, og vi vart ikkje skuffa. Den første dagen dagen møtte vi på nashorn, afrikabøffel, leopard, impala, flodhest, kudu, sjiraff, vortesvin og løver. Møtet med løvene var ganske spesielt, for sjølv om parken er stor så går ryktene fort når nokre har sett løver og det var trafikkkaos i området rundt løvene, som berre låg der og tok det heile med ro.
Dei var så nære bilen at vi kunne nesten ha klappa dei…
Før stengetid
Rundt om i parken var det ein del innegjerda områder som var trygge for oss tobeinte å vera, og der kunne ein innta eit betre måltid, shoppa litt suvenirar eller mat.
Om ettermiddagane kom det store regnbyger og tordenvær, veldig fasinerande og litt skummelt, for vegane nokre stader vart ganske uframkommelige og nokre elver var vanskelege å koma over. Men er ein på safari så må ein ha litt spenning. Sjølv om vi hadde køyrd bil sidan tidlig på morgonen var det alltid spørmål om vi rakk å koma oss utav parken før stengetid kl 18:30. Dersom vi ikkje klarte å koma oss ut i tide var det store bøter å få. Men vi rakk det på minuttet kvar dag.
Vi reiste inn i parken 6 dagar og det var like spanande kvar dag. Det er eit rikt fugle og insektsliv i parken og.Det skal være over 500 fuglearter, og mange av dei viste seg for oss, flotte og fargerike fuglar. Ein dag køyrde vi forbi ein flokk med gribbar som rydda opp etter nokre rovdyr sin frukost. Eit fasinerande skue der 30 gribber og ørner sloss om ein matbit.
Underhaldande
Av og til fekk vi underhaldning frå dyra, flodhestane gav oss ein god performance på eit stopp, dei leika og sloss og viste tenner. Det vert sagt at flodhesten er blant dei farlegaste dyra i parken. Du skal aldri koma mellom ei mor og ungen eller mellom ein flodhest og sjøen. Nokre gongar fekk vi sjå hanndyr som sloss om å verta sjefen over flokken med jenter. Og for ikkje å snakka om då vi hamna midt i ein stor flokk med elefantar, 80-100 som brått kom frå alle kantar. Ein av dei vart skremd og gjekk mot den eine bilen vår og sørga for eit adrenalinkick hos store og små i følget vårt.
Dei mindre dyra som vi såg mange av var også svært underhaldande på måten dei kom seg over vegen, korleis billene rulla stor dyreskit over vegen, til øglene som kunne vera opp til ein meter lange.
Bavianane var og eit artig syn, og berre det å sjå korleis dei oppfører seg, damene som gjør seg til for mannen, ungane som leikar og halar og drar i kvarandre, ungane som klamrar seg til mora medan ho hoppar frå tre til tre, eller går med ein unge under og ein oppå ryggen.
Streng kontroll
Landskapet i parken varierte frå stepper til fjell og av og til kunne ein køyra i lang tid utan å sjå dyr, og med ein gong landskapet endra seg, så dukka det opp eine slaget etter det andre.
I det siste har det vorte eit stor problem at det kjem folk frå andre land og driv snikjakt på dei ville dyra, då spesielt nashorn. Dei tek horna og etterlet kroppane. Horna vert brukt til potensmiddel. I parken dreiv dei med intens kontroll for å forsøka å hindra denne jakta som truar arten.
Huset vi leigde var rett ved parken så ute i hagen såg vi kvar dag ulike ville dyr, zebra, giraff, kudu, vortesvin, bavian,impala…. Ganske spesielt når vi sat ute om kveldane og såg det lyste frå dyreauger berre nokre meter frå oss. Ein morgon fann vi ein skorpion ute på terassen og det var ein del giftige insekter rundt om. Men bortsett frå at vi første dagen fekk ein del insektsbitt, så klarte vi oss bra.
Godt nyttår
Nyttårsafta dette året vart annleis, vi hadde vore i parken heile dagen, grilla struts til middag med mykje spanande og ukjende grønnsaker til. Kvelden gjekk med til å spela brettspel og presis kl 24 dukka tjenaren Winston opp i døra, i godt humør og ønskte oss alle godt nyttår!.
Var vemodig å dra fra huset og Kruger Nasjonal Park. Vi hadde kome rett frå travelt julerush her heime og kom ned dit og rett ut i bushen der skuldrene og tempoet senka seg betraktelig. Men det var nye eventyr som venta på oss.
Vi køyrde gjennom ulike områder på vegen mot Johannesburg. Det var mange townships, samfunn bygd opp av skur og nokre gonger små hus der mange svarte bur. Sør Afrika får mange flyktningar frå andre afrikanske land som kjem der for å søkja arbeid, og då byggjer dei seg eit lite skur i desse townshipene, der staten set ut portable toalett. Dei einaste som ein ser gå ute er dei svarte og dei er ofte å sjå langs vegane der dei haiker for å koma seg fra stad til stad. Moro å sjå korleis dei hadde ulike måtar å halda tommelen på for å syna kor dei skulle og om dei kunne betala for seg eller ei.
Kval og Mandela
Vel attende til huset i Johannesburg så pakka familien Skarstein kofferten og gjorde seg klar for å dra ein tur til Cape Town nokre dagar.Cape Town har ein fantastisk beliggenhet og er omgitt av Kapp halvøya og Atlanterhavet.
Her fekk vi med oss Havneområdet, waterfront, som er eit populært vrimleområde for turister og der finn ein Nelson Mandela Gateway som er inngangsporten til Robben Island. Det er det berykta, isolerte fengselet der Nelson Mandela satt innesperra i 18 år.Vi tok båten ut til øya på omvisning og var heldig og fekk ein svært dyktig guide, Yassin Muhamed som til vanleg tok seg av statsleiarar og andre vip´s og fortalde dei om Robben Island. Noko av det tøffaste for fangane der ute var å ikkje høyra barnestemmer/ latter eller å sjå barn den tida deis at fengsla. Ein del av dei tidlegare fangane hadde som jobb å visa folk rundt, ikkje fordi dei ønskte det, men fordi dei økonomisk måtte, og det merka vi godt på han som viste oss rundt i eit av fengsla.
På eit stopp ute på Robben Island dukka jammen det opp kval og viste seg litt fram for oss.
Neste dag leigde vi bil og drog rundt Cape Peninsula, Kapphalvøya. Vi dro forbi den kjente stranda Clifton som er ein tumleplass for dei unge og rike. Vidare køyrde vi til Camps Bay som er omringa av ein kjede åser som vert kalla Twelve Apostles- de tolv apostler og mot Cape the Good Hope- Kapp det gode håp.. Her gikk vi opp til fyrtårnet som gav oss ein fantastisk utsikt utover havet og landskapet. Nede i havet kunne vi sjå delfinane som leika seg og rundt oss kunne ein høyra all verdas språk.
På tilbaketuren stoppa vi i Boulder´s Beach, nydelige sandstrender omgitt av enorme kampesteiner, derav namnet Boulders. Her er det ein pingvinkoloni som lever og byggjer reir mellom kampesteinane.
Ein køyrer forbi mange vakre små landsbyar på vegen med nydelege strender, men ikkje alle er trygge å bada på, ein stad var hai flagget oppe. Eit par dagar etter vi hadde vore der, vart ein drepen av hai. Men vi fekk nyta ein vakker solnedgang før vi returnerte til storbyen Cape Town.
Neste morgon var vi tidlig på an og reiste til Table Mountain som ligg som eit vakkert bakteppe for Cape Town og er synleg hundrevis av kilometer unna. Det går ein kabelbane opp og er ein nokså svimlande tur , og på vegen opp roterer golvet slik at ein får 360 graders utsikt!. Vel oppe ser ein Signal Hill og Lions Head.
Då vi kom opp på platået tok vi ein liten avstikker og dumpa bort i to personer som skulle til å hoppe frå fjellet. Ein satte utfor med fallskjerm og ein annan med bat drakt, han for i fritt fall og like før han nådde bakken slo ein liten fallskjerm seg opp! Det synte seg at desse to hoppa ulovleg , og då dei hoppa neste gong gjekk det gale, han eine brakk begge beina.
Vi vart henta i byen av sjåføren Brad som tok oss med til vindistriktet Franshhoek der vi overnatta på eit lite vertshus, Donne Dieu som hadde innreda kvar hytte på heilt spesielle måter, vi hadde fått eit rom som heitte Mandela Room og var inspirert av Mandela og Afrika. Heile atmosfæren der ute var unik, ein måtte berre slappa godt av og nyta dagen.
På vingardar
Brad tok oss med på vinsmaking saman med eit ungt par frå SørAfrika/England. Vi vitja 4 ulike vingårdar som presenterte 6 av sine vinar for oss. Det var vakre vingårdar, fleire hadde eigne restaurantar og galleri. På den eine var ein av vinane kalla opp etter hunden på gården , Max. Det var i dette distriktet Arne Næss omkom i ei klatreulukke då han vitja vingården til gode vener. Nelson Mandela sona også delar av fengslinga i eit privathus her.
Landsbyen er kjent for sin utmerkete mat, og vi som var der utan bil opplevde at om kvelden så kom de ifrå restauranten der vi hadde tinga bord og henta oss og køyrde oss heim etter måltidet. Ja det må ein kalla service!
Laurdag kveld bar det attende til Johannesburg og venene våre. Då var ei av døtrene dratt til Brasil for å reise rundt med vener der nokre veker. Vi skulle ha nokre dagar i Johannesburg før retur til Norge, men planane tok litt anna form då underteikna måtte innleggjast akutt på sjukehus og fekk 10 heile dagar der.
Det vart jo ei anna oppleving, og må seia at det Sør Afrikanske sjukehuset som eg låg på hadde særs gode kvalitetar. Så i staden for å vitja townships og møta folket der, fekk vi møta dei gjennom jobben dei hadde på sjukehuset, anten som reinhaldarar eller sjukepleiarar. Over hovudet på ein vart det snakka Zulu eller andre afrikanske språk, nynning og sang, vennlighet og smil og latter.
Trass i ein litt kjedelig avslutning på ein fantastisk ferie, så var jo dei siste dagane også full av nye opplevingar og ein ting er sikkert. Vi må jo attende å få oppleva meir av dette fantastiske landet som har så mykje spanande å by på. Og ikkje minst for å vitja familien vår som vi har fått enda sterkere bånd til.
Då dei høyrde at vi sa til folk at dei måtte berre koma på vitjing, fekk vi beskjed om å vera forsiktig for hvis du sa til ein Sør Afrikanar at dei kunne koma, ja då kom dei. Ja så kven veit kven som dukkar opp på Os til sommeren?
Tove Tvedt Skarstein